Historyczne wybory plebiscytarne w Katalonii

Już dzisiaj, 27-ego września, mają miejsce historyczne wybory w Katalonii. Ponieważ rząd Hiszpanii nie pozwala katalońskiej wspólnocie autonomicznej na oficjalne referendum w sprawie niepodległości, lokalny parlament ogłosił wybory. Oprócz wyboru nowego rządu, Katalończycy będą mogli się wypowiedzieć w sprawie hipotetycznej separacji od Hiszpanii. W związku z tym kandydatury podzieliły sie na te, które są za i te, które są przeciwne niepodległości. Poniżej prezentuję, w dużym skrócie, wszystkie kandydatury:

ZA NIEPODLEGŁOŚCIĄ

Oprócz poniżej wymienionych partii, dążenie do niepodległości wspiera też wiele stowarzyszeń oraz instytucji, takich jak Assamblea Nacional Catalana (ANC), Associació de Municipis per la Independència (AMI), Omnium Cultural i Súmate – stowarzyszenie hiszpańskojęzycznych separatystów, oraz wiele innych.

Junts Pel Sí

Jest to koalicja dwóch najpopularniejszych we wspólnocie partii: Lewicowej Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) i centro-prawicowej Convergència Democràtica de Catalunya (CDC), czyli stronnictwa obecnego prezydenta Generalitat (rządu Katalonii), Artura Masa. Po tym jak CDC, dominująca siła w lokalnej polityce opowiedziała się za niepodległością, jedynym możliwym partnerem stał się były rywal – ERC. Nazwa kandydatury – Razem dla „Tak”, wiele tłumaczy – obie partie sprzymierzyły się, ponieważ mają wspólny cel. CDC i jej lider, Artur Mas, są celem ataków z powodu afery korupcyjnej poprzedniego lidera – Jordiego Pujola, który ukrywał konta bankowe w Andorze. 'President’ Mas jest w tej chwili wrogiem publicznym numer 1 dla wielu Hiszpanów. Kandydatem Junts pel Sí w prowincji Barcelona i najważniejszą postacią jest Raül Romeva. W poprzednich wyborach w 2012 roku CDC jeszcze jako koalicja Convergència i Unió (CiU) miała w katalońskim parlamencie 50 miejsc na 135, a Esquerra Republicana 21. W tym roku z pewnością 'Junts pel Sí’ wygra wybory z dużą przewagą nad pozostałymi ugrupowaniami, lecz wraz z CUP, separatyści potrzebują ponad 50% głosów, aby obronić projekt niepodległej Katalonii.

Candidatura d’Unitat Popular – Crida Constituent(CUP)

Kolejna kandydatura zorientowana na samostanowienie Katalonii. CUP to partia lewicowa, antykapitalistyczna, broniąca równości wśród obywateli niezależnie od płci, religii i pochodzenia. Po polsku skrót CUP rozwija się jako „Kandydatura Jedności Ludowej”. W tych wyborach jej kandydatem w prowincji Barcelona i najważniejszą postacią jest Antonio Baños – dziennikarz, pisarz, muzyk oraz aktywista społeczny. Ugrupowanie broni katalońskiej tożsamości, języka, kultury oraz prawa do samostanowienia Katalonii. W 2012 roku CUP osiągnęła wynik zaledwie 3 posłów na 135, jednak w tym roku cieszy się znacznie większą popularnością i według sondaży powinna potroić liczbę posłów w parlamencie. Często w CUP upatruje się klucza do zwycięstwa separatystów.

ZA REFERENDUM LECZ PRZECIW NIEPODLEGŁOŚCI

Catalunya Sí que es Pot

Jest to kandydatura stworzone przez partie Podem (katalońskie Podemos), Iniciativa per Catalunya Verds, Esquerra Unida i Alternativa i Equo. Jako opcja lewicowa, jest za tym, aby Katalonia miała możliwość zdecydowaniu o swojej przyszłości („Dret a decidir”) w legalnym referendum. Nie jest zwolennikiem separacji, lecz jednocześnie jej nie wyklucza. Program kandydatury, stawia przede wszystkim na upublicznienie wcześniej sprywatyzowanych usług takich jak elektryczność czy woda, a także przeróżne reformy mające na celu wyeliminowanie nierówności społecznych. W tych punktach z pewnością porozumieją się z CUP. Jej głównym kandydatem w prowincji Barcelona jest Lluís Rabell. W poprzednich wyborach kandydatura Catalunya Sí que es Pot jeszcze nie istniała, a w obecnych, jeśli wierzyć sondażom, prawdopodobnie będzie trzecią siłą za Junts pel Sí i Ciutadans.

PRZECIW NIEPODLEGŁOŚCI I REFERENDUM

Ciutadans (C’s)

Ciutadans oznacza po katalońsku „Obywatele”, a obecnie partia działa już w całej Hiszpanii jako „Ciudadanos”. Partia teoretycznie centro-prawicowa utworzona w większości przez byłych członków młodzieżówek Partido Popular. Przez wielu uważana za nieco bardziej nowoczesną i młodszą wersję PP, Ciutadans w większości głosowań w katalońskim parlamencie głosowali dokładnie tak samo jak ich starsi koledzy. Liderem Ciutadans jest Albert Rivera, a głownym kandydatem w prowincji Barcelona Inés Arrimadas. W poprzednich wyborach osiągnęli wynik 9 posłów, obecnie według sondaży mają szansę podwoić ten wynik, co z pewnością jest spowodowane paniką pewnych sektorów społeczeństwa przed coraz bardziej realną możliwością separacji. Zarówno Ciutadans jak i PP wiele zyskały na polityce zastraszania obywateli wyrzuceniem Katalonii z Unii Europejskiej i strefy euro oraz upadkiem gospodarki.

Partit Popular Català (PPC)

Kataloński odłam Partido Popular (PP), stronnictwa prawicowego, konserwatywnego i pro-hiszpańskiego, które obok PSOE jest najważniejszą partią w parlamencie hiszpańskim. Jeśli prześledzimy dokładnie historię PP, odkryjemy, iż jej korzenie są jeszcze w dyktaturze Franco, a wielu byłych ministrów frankistowskich utrzymało swoje ważne pozycje w Alianza Popular, poprzedniku 'Populares’, a potem także w PP. Jest to blok bardzo niepopularny wśród Katalończyków, wśród których panuje przekonanie, iż jest odpowiedzialny za obecny kryzys stosunków między Hiszpanią a jej wspólnotą autonomiczną. Ugrupowanie jest też zamieszane w wiele poważnych afer korupcyjnych takich jak afera Gürtel czy też 'Caso Bárcenas’. Rząd PP z Madrytu wielokrotnie atakował katalońskie instytucje oraz edukację w języku katalońskim (nowe prawodawstwo w edukacji narzucone Katalonii przez PP – „Ley Wert” – LOMCE). Na partię zagłosuje głównie elektorat prawicowy, identyfikujący się z Hiszpanią i wrogo nastawiony do separatystów. Liderem PPC jest były koszykarz i burmistrz Badalony, oskarżany często o ksenofobię i rasizm, Xavier García Albiol. W 2012 PPC zdobyli 19 miejsc w parlamencie, natomiast w tym roku wynik może być o wiele gorszy.

Partit dels Socialistes de Catalunya (PSC-PSOE)

Katalońska frakcja PSOE, hiszpańskiej partii socjalistycznej, obok PP największej partii w kraju i do niedawna również liczącej się w Katalonii. PSC mocno straciła z powodu kryzysu, w trakcie którego z kolei głosy socjalistów przejęły inne ugrupowania, przeważnie lewicowe. W skali państwowej PSOE wciąż jest czołową partią, jednak w Katalonii zarzuca się jej brak konkretnych propozycji na rozwiązanie kryzysu w relacjach z Hiszpanią. W tym roku najważniejszą postacią ugrupowania jest Miquel Iceta. W 2012 PSC zdobyło 19 miejsc w lokalnym parlamencie, obecnie według przewidywań będzie tych miejsc nieco mniej.

Unió Democràtica de Catalunya (UDC)

Poprzednio partner CDC w koalicji Convergència i Unió (CiU). W tym roku koalicja rozpadła się, z powodu konfliktu między stronnictwami w temacie dążenia do niepodległości Katalonii. Część posłów UDC porzuciło ugrupowanie, aby przyłączyć się do CDC, natomiast pozostali członkowie Unió opowiedziało się przeciwko secesji. W obecnych wyborach liderem UDC jest Ramon Espadaler. Przedwyborcze ankiety nie dają im zbyt wielu miejsc w parlamencie, a istnieje również szansa na to, iż nie zdobędą w nim żadnego miejsca.

Autor: Filip Rami